Nedavna odluka Evropske unije o uvođenju tarifa na kineske električne automobile, uprkos protivljenju Nemačke, ukazuje na značajne promene u dinamici odlučivanja unutar EU. Ova situacija otkriva složenost odnosa između država članica i centralne administracije u Briselu.
Slabljenje uticaja Nemačke u Briselu
Stručnjaci ocenjuju da je donošenje odluke o tarifama na kineske električne automobile (EV) uprkos protivljenju Nemačke, zemlje sa najznačajnijom auto-industrijom u Evropi, indikator određenog slabljenja uticaja Berlina na ključne odluke u Briselu. Dušan Gajić, stalni dopisnik RTS-a iz Brisela, ističe da je ovome doprinela i nejedinstvenost stava unutar nemačke vladajuće koalicije.
Kancelar Olaf Šolc je tek u poslednjem trenutku odlučio da glasa protiv tarifa, što je rezultiralo time da su ovaj stav podržale samo još četiri zemlje. Ova situacija otkriva kako podeljeni Berlin ima poteškoće u vođenju politike EU, što je značajna promena u odnosu na prethodne periode kada je Nemačka imala dominantniju ulogu u donošenju odluka.
Glasanje o tarifama i podela unutar EU
Rezultati glasanja o uvođenju tarifa na kineske električne automobile pokazuju značajnu podeljenost među članicama EU:
- Za uvođenje tarifa glasalo je deset država: Italija, Francuska, Poljska, Holandija, Irska, Letonija, Litvanija, Estonija, Bugarska i Danska.
- Protiv tarifa bilo je pet država: Nemačka, Mađarska, Malta, Slovenija i Slovačka.
- Uzdržano je bilo čak 12 zemalja, uključujući Španiju, Švedsku, Belgiju i Austriju.
Ova podela, posebno između Nemačke i ostatka EU, kompromituje važan deo inicijative Evropske komisije da demonstrira jedinstven stav protiv spoljnog pritiska na pojedinačne zemlje. Analitičari iz specijalizovane agencije Eurointelligence ocenjuju da ova situacija otkriva složenost odnosa i interesa unutar EU.
Unutrašnja podela u Nemačkoj
Situacija u Nemačkoj dodatno je zakomplikovana unutrašnjom podelom u vladajućoj koaliciji. Visoki izvor u nemačkom Ministarstvu spoljnih poslova, koje vodi stranka Zelenih, izjavio je da bi EU trebalo da spreči Peking da koristi nepravedne, tržišno štetne metode i da ne isključuje tarife kao opciju. Ovo ukazuje na različite stavove unutar same nemačke vlade, što dodatno slabi njen uticaj na evropskom nivou.
Predsednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen, nasuprot zemlji iz koje dolazi, zauzela je čvrst stav da je potreban odgovor na "nelojalnu konkurenciju" kineskih proizvođača. Ona se zalaže za raskid sa politikom zavisnosti od Kine u mnogim kritičnim oblastima, što predstavlja značajan zaokret u odnosu na prethodnu politiku EU.
Istorijski kontekst i promena dinamike
Analitičari ističu da je trenutna odluka EU u oštrom kontrastu sa situacijom od pre desetak godina. Godine 2013, telefonski razgovori između Kine, tadašnje nemačke kancelarke Angele Merkel i predsednika Evropske komisije Žozea Manuela Baroza sprečili su uvođenje tarifa EU na solarne panele. Umesto toga, postignut je dogovor o minimalnim cenama.
Ova promena dinamike ukazuje na evoluciju odnosa snaga unutar EU i promenu stava prema trgovinskim odnosima sa Kinom. Diplomate u Briselu izrazile su nezadovoljstvo zbog unutrašnjih sukoba u nemačkoj koalicionoj vladi, za koje tvrde da podrivaju uticaj najveće evropske ekonomije i jedinstvo EU.
Implikacije za budućnost odnosa EU-Kina
Uprkos pobedi u vezi sa tarifama, Evropskoj komisiji će biti teško da usvoji koherentniju i skeptičniju politiku prema Kini bez podrške Nemačke, kako ističe Noa Barkin, viši savetnik u nezavisnoj istraživačkoj kući Rhodium Group. Ovo ukazuje na potrebu za novim pristupom u formiranju zajedničke evropske politike prema velikim trgovinskim partnerima poput Kine.
Brisel je obećao da će nastaviti da traži kompromis sa Pekingom u vezi sa električnim vozilima, ali nemačko odbijanje navodno je oslabilo njegovu pregovaračku poziciju. Ova situacija otvara pitanje kako će EU u budućnosti balansirati između različitih interesa svojih članica i potrebe za jedinstvenim nastupom na globalnoj sceni.
U zaključku, odluka o tarifama na kineske električne automobile predstavlja prekretnicu u dinamici odlučivanja unutar EU. Ona otkriva slabljenje uticaja Nemačke, ali i potrebu za novim mehanizmima usaglašavanja stavova među članicama u ključnim pitanjima trgovinske politike i odnosa sa globalnim partnerima.