U 2024. godini, građevinarstvo u Evropi suočava se sa značajnim izazovima, dok Srbija pokazuje otpornost na tržišne turbulencije. Eurostat izveštava o padu proizvodnje u EU, dok srpsko tržište beleži rast uprkos regionalnim trendovima.
Pad građevinske proizvodnje u Evropskoj uniji
Prema najnovijim procenama Eurostata, građevinska industrija u evrozoni i Evropskoj uniji doživela je blagi pad u maju 2024. godine. Desezonirana proizvodnja u građevinarstvu opala je za približno 0,9% u evrozoni i oko 1% u celoj EU, nastavljajući trend iz aprila kada je zabeležen pad od 0,4% u evrozoni, dok je u EU ostala nepromenjena.
Godišnje poređenje otkriva još izraženiji pad. U odnosu na maj 2023. godine, proizvodnja u građevinarstvu smanjena je za otprilike 2,4% u evrozoni i 2,5% u EU. Ovaj trend posebno je vidljiv u segmentu izgradnje zgrada, gde je pad iznosio skoro 4,8% u obe zone, dok su specijalizovane građevinske delatnosti zabeležile nešto manji pad od oko 1,8% u evrozoni i 1,9% u EU.
Različiti trendovi među članicama EU
Među državama članicama EU, situacija varira. Najveći mesečni pad proizvodnje u građevinarstvu zabeležen je u Češkoj (približno -5,1%), Rumuniji (oko -4,1%) i Mađarskoj (blizu -3,8%). S druge strane, neke zemlje su ostvarile rast, poput Finske (+1,9%), Bugarske (+1,1%), te Belgije i Španije (obe oko +3%).
Posmatrajući godišnje promene, najznačajniji pad je primećen u Švedskoj (-7,5%), Sloveniji (-7,4%) i Nemačkoj (-7%). Nasuprot tome, pozitivni trendovi su zabeleženi u Mađarskoj (+7,3%), Bugarskoj (+4,4%) i Danskoj (+1,1%).
Otpornost srpskog građevinskog sektora
Dok građevinarstvo u EU pokazuje znakove usporavanja, situacija u Srbiji deluje znatno povoljnije. U maju 2024. godine, izdato je približno 2.461 građevinskih dozvola, što predstavlja porast od oko 2,4% u odnosu na isti period prethodne godine. Od ukupnog broja izdatih dozvola, otprilike 81,8% se odnosi na zgrade, a 18,2% na ostale građevinske objekte.
Posebno je zanimljiv podatak da je prema dozvolama izdatim u maju 2024. u Srbiji prijavljena izgradnja oko 2.468 stanova, prosečne površine od približno 76,9 kvadratnih metara. Ovi podaci ukazuju na kontinuirani rast i stabilnost srpskog građevinskog sektora, uprkos regionalnim trendovima usporavanja.
Tržište nekretnina u Srbiji: Kontinuirani rast cena
Srpsko tržište nekretnina pokazuje jedinstvene karakteristike u poređenju sa ostatkom regiona. Prema podacima Republičkog geodetskog zavoda (RGZ), cene stanova u prvom tromesečju 2024. godine porasle su za približno 4,74% u odnosu na isti period prethodne godine. Ovaj trend rasta je primetan kako u starogradnji (porast od oko 4,52%), tako i u novogradnji (porast od približno 5,09%).
Stručnjaci iz agencije za nekretnine Beocity predviđaju da će se ovaj trend rasta cena nastaviti u narednom periodu. Oni ističu da je odnos ponude i potražnje ključni faktor koji utiče na cene, napominjući da visoka potražnja omogućava kontinuirani rast cena na tržištu nekretnina.
Zaključak: Divergentni trendovi u Evropi i Srbiji
Dok građevinarstvo u Evropskoj uniji pokazuje znake usporavanja, srpski građevinski sektor demonstrira izuzetnu otpornost i rast. Ova divergencija ukazuje na kompleksnost ekonomskih faktora koji utiču na građevinsku industriju u različitim delovima Evrope, ističući potrebu za pažljivim praćenjem tržišnih trendova i prilagođavanjem strategija u ovom dinamičnom sektoru.